معمولا تئوری های کسب و کار سخت و پیچیده هستن و درکشون برای همه شاید راحت نباشه، اگر هم قابل درک باشن به سختی میشه به خاطر سپردشون، یکی از این تئوریها، مدل های مرسوم کسب و کار به ویژه برای استارتاپ ها هست که به صورت خلاصه نشون میده که یک استارتاپ یا یک کسب و کار چطور پول در میاره.

حتما اولین سئوالی که معمولا برای ارائه استارتاپتون با اون روبرو میشید اینه که «مدل کسب و کارتون چیه»، یعنی مدل درآمدزاییت چیه؟! به همین دلیل معمولا سعی میکنم تو رویدادهایی که توش شرکت میکنم خیلی ساده و شفاف این مدل ها رو برای بچه ها توضیح بدم، اما الان میخوام یه مثال خیلی ساده بزنم، اونم داستان گاو و شیر و مدل کسب و کاره!!!

احتمالا تعجب کردین، ولی بعد از مطالعه این نوشته شما هم باهام هم عقیده میشید که این داستان گاو و مدل کسب و کار، بهترین و ساده ترین مثال برای تشریح مدل های کسب و کار و نحوه درآمدزایی کسب کارتون محسوب میشه!!

در ادامه به هشت مدل کسب و کار و داستان یک گاو خواهم پرداخت:

تذکر مهم، مفهوم و ساختار کلی این نوشته رو از نوشته ای تحت عنوان «One Cow Describes Eight Business Models» که توسط خانم جنیفر گرینگر نوشته شده، گرفتم.

1: مدل فروش مستقیم

یک گاو دارید
شیرش رو خونه به خونه و رو در رو میفروشید!

تو این مدل، فروش مستقیم از طریق شبکه ای از فروشندگان انجام میشه و غالبا بصورت خونه به خونه و فیس تو فیس انجام میشه  و به طور معمول هیچ محل خرده فروشی ثابت وجود نداره.

مثلا فروش مستقیم محصولات کامپیوتری دل، که مشتری برای سفارش میبایست فرم پر کنه و بعدش فروشنده های دل مستقیما میرفتن و اقدام به فروش محصول براساس نیاز مشتری میکردن.

2: مدل فریمیوم

یک گاو دارید
یک پاکت شیرش رو رایگان میفروشید
و برای فروش یک کارتن شیر از مشتریتون پول میگیرید.

در این مدل یک محصول یا بخشی از آن بصورت کاملا رایگان ارائه شده ولی برای دسترسی به امکانات جانبی مانند امکانات ویژه، خدمات بیشتر، محصولی با ارزش تر و بهتر و… وجهی دریافت می شود. به عنوان مثال در

مثالا دراپ باکس یا استارتاپ ایرانی تسکولو، فضای اولیه یا امکانات محدود اولیه را رایگان به شما میدهند اما برای افزایش فضا یا دسترسی به امکانات بیشتر میبایست هزینه ای رو  پرداخت کنید.

پی نوشت مانوئل: فری‌میوم ترکیب دو عبارت فری/رایگان (Free) + پریمیوم/ویژه (Premium) است. این عبارت یک تک‌واژ چندوجهی نو واژه است که توسط جارید لوکین در سال ۲۰۰۶ ابداع شد.

3: مدل حق اشتراک

یک گاو دارید
هر یک پاکت شیرش رو سه هزار تومان میفروشید
اما بیست پاکت شیر در ماه رو فقط چهل هزار ارائه میدهید.

در مدل حق اشتراکی، هدف از دریافت حق اشتراک، حفظ مشتریان برای طولانی مدت و در عین ایجاد یک جریان درآمدی ثابت و امن است.
مثلا سایت های دانلود مثل تاینی موویز یا نمایش فیلم مثل فیلیمو (آپارات) از کاربرانشون به عنوان حق عضویت ماهیانه یا چندماهه هزینه ای رو برای دسترسی به کل محتوا موجود در سایت دریافت میکنند.

4: مدل فرانچایز

یک گاو دارید
یه مزرعه دیگه لایسنس شما رو میخره  تا از  تجهیزاتتون برای بسته بندی شیر استفاده کنه.
نام برندتون به عنوان نام مزرعش استفاده می شه.

فرانشیز، فرنچایز، فرداد، برترانه یا حق امتیاز، امتیازیه که گیرنده در ازای پرداخت حق الزحمه و درصدی از در آمد ناخالص به فرانچایز دهنده (امتیاز دهنده)، حق استفاده از علامت تجاری، نام و تبلیغات فرانچایز دهنده را برای مدت محدود و جهت ارائه کالا یا خدمات و توزیع محصولات طرف مقابل رو خواهد داشت. تو این مدل دیگه طرف امتیاز گیرنده هزینه ای به مراتب کمتری رو برای برندینگ و تبلیغات خودش صرف میکنه.

مثلا حق فرانچایز رستوران های زنجیره ای پدر خوب یا مک دونالد که علاوه بر فروش خودشون، به دیگران هم این اجازه رو میدن که تحت برند خودشون و براساس استانداردها و ضوابطی که دارند اقدام به فروش محصولات مشابه کنن.

 

5: مدل رهبری با زیان کنترل شده

یک گاو دارید
شیرشو با قیمت هزار تومان میفروشید (کمتر از بهای تمام شده) اما ماست با پروتئین بالا، بدون لاکتوز، کم چرب رو هشت هزار تومان عرضه میکنید.

تو این مدل، شما محصول اصلیتون رو با قیمت به مراتب کمتر از بهای تماش شده یا حتی سر به سر به فروش میرسونید تا مشتریا قدرت خرید محصولتون رو پیدا کنند، اما در عوض سود اصلیتونو رو تو کالا یا خدماتی جانبی یا مکمل اون تعریف میکند.

مثلا شرکت هوآوی، گوشی های ارزان قیمت خود را که گاه با اختلاف فاحش ارزون تر از برندهای دیگه هست رو وارد بازار میکنه اما در کنار اون اقدام به فروش لوازم جانبی و… میکنه. یا همین مثال شیر، شما شیر رو با قیمت ارزون تر به مشتریات میدی که به قولی اونارو به شیر خوردن عادت بدی و بعد اونهارو به خرید یک کالای گرون تر سوق میدی که شاید در ابتدای امر نمیخواستن که اون کالا رو بخرن.

 

6: مدل مبتنی بر تقاضا

یک گاو دارید
اپلیکیشنی طراحی میکنید که مشتریانتون هر موقع خواستن شیرشو سفارش بدن.
در ازای تحویل فوریش وجهی رو ازشون میگیرد.

در این مدل کسب و کار، کالا یا خدمت حول محور یک پلتفرم آنلاین به مشتریانتون عرضه میشن و به ازای تحویل فوری و در بازه زمانی کوتاه تر نسبت به روش متداول، وجهی رو دریافت میکنند. به عبارتی دیگه به ازای هر تقاضایی که از جانب کاربر بابت اون نیازش به شما داده میشه، دریافت وجه کنید.

مثلا مدل کسب و کار اپلیکیشن اسنپ یا تپسی، با هر تقاضای کاربر برای تاکسی، به ازای ارائه ماشین در کمترین زمانو هزینه ممکن، پایه گذاری شده است.

 

7: مدل زیفربلات

یک گاو دارید
مردم میتونن بیان خونتون و هر چقد از شیرشو که میخوان رایگان دریافت کنن
در ازای زمانی که تو خونتون صرف میکنن ازشون پول میگیرید

مدل کسب و کار منحصر به فرد و نوینیه که توش مشتری به ازای زمانی که تو محل شما صرف میکنه یا از امکانات یا آیتم های اضافیش استفاده میکنه هزینه پرداخت میکنه.

یه مثال ساده برای این نوع مدل کسب و کار، مدل درآمدی کافی نت یا گیم نت هاست، یعنی به ازای زمانی که اونجا صرف میکنی از مشتریاشون وجهی رو پرداخت میکنن.

 

8: مدل جمع سپاری

شما گاوی ندارید
از مردم میخواید که برای خریدش بهتون پول بدن.
در عوض ده پاکت از شیر طبیعی و بدون لاکتوزششو رایگان بهشون میدین.

جمع‌سپاری یا انبوه‌سپاری (Crowd-sourcing) ترکیبی از دو کلمه جمعیت و برونسپاری به معنای برون‌سپاری به انبوه مردم هست. تمرکز این مدل کسب و کار رو مشارکت داوطلبانه مشتریان بالقوه ت تو حل مسئله، تولید، توسعه و… است.

مثلا میخواهید یک اپلیکیشن بنویسید، با استفاده از پلفرم های جمع سپاری آنلاین (مثل دونیت) هزینه مورد نیاز برای توسعه اون رو از مشتریای داوطلب دریافت کرده، بعد از توسعه به ازای بازگشت پولشون، سه ماه اشتراک رایگان استفاده از اپلیکیشنتون رو بهشون میدید.

Header Banner

© از حقوق مادی و معنوی این نوشته میگذرم، البته چون براش زمان و تجربه گذاشتم اگه لینک بدین یا اسم ببرید ازم خوشحال میشم…شاید باورتون نشه! اما منم نیاز به انرژی و حمایتتون دارم، پس نظر و بازخورد یادتتون نره ????

همچنین اگه نیاز به مشاوره یا منتورشیپ برای ایجاد و توسعه کسب و کار استارتاپتون داشتید، میتونید از طریق بخش درخواست مشاوره درخواستتون رو ثبت کنید یا به آیدی تلگرام manuelohanjanians پیام بدید.

 

 

منابع:

  • Investopedia (2015). Where are some examples of different types of business models in major industries. Investopedia.com
  • Inc. Loss Leader Pricing. inc.com
  • Colby, C. (2016). The one-Demand Economy is growing, and not just for the young and wealthy. hbr.org
  • Ziferblat, Story. ziferblat.co.uk
  • Crowdsourcing Week. What is crwodsourcing. crowdsourcing.com
  • “My Favorite Business Model”. Musings of a VC in NYC. AVC. 2006-03-23. Retrieved 2012-08-13. Free + Premium = Freemium?